มีสารเคมีหลากหลายชนิดที่พบในสเปรย์ทำความสะอาดหน้าสัมผัส ซึ่งรวมถึงกรด, เบส, สารฆ่าเชื้อ, น้ำหอม สเปรย์เหล่านี้ที่ใช้กันทั่วไปทั้งในบ้านและในอุตสาหกรรม อาจมีผลกระทบต่อสุขภาพของเรา และส่งผลต่อทางเดินหายใจและผิวหนัง การที่เรารู้ว่า สเปรย์ทำความสะอาดหน้าสัมผัส ประกอบด้วยอะไรบ้าง จึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการใช้งานที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ
องค์ประกอบทางเคมี
กรด-เบส (Acids and Bases)
ในการตรวจสอบองค์ประกอบทางเคมีของสเปรย์ทำความสะอาดคอนแทคพบว่ามักมีกรดและเบส เช่น แอมโมเนียและไฮโปคลอไรต์ รวมถึง สารประกอบควอเทอร์นารีแอมโมเนียม (QACs) ซึ่งเป็นสารลดแรงตึงผิว มีความเกี่ยวข้องกับผลกระทบโรคทางเดินหายใจเช่น โรคหืด
นํ้ายาฆ่าเชื้อ (Disinfectant)
สารฆ่าเชื้อในสเปรย์ทำความสะอาดคอนแทคมีบทบาทสำคัญในการทำความสะอาดและฆ่าเชื้อพื้นผิว แต่อย่างไรก็ตาม บางครั้งสารฆ่าเชื้ออาจมีสารเคมีที่เป็นอันตรายซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อระบบทางเดินหายใจได้
น้ำหอม (Fragrances)
น้ำหอมมักถูกเพิ่มในสเปรย์ทำความสะอาดคอนแทคเพื่อให้กลิ่นหอม แต่บางครั้งน้ำหอมอาจมีสารก่อให้เกิดปัญหาทางเดินหายใจหรือผิวหนังได้
ตัวทำละลายอินทรีย์ (Organic Solvents)
ตัวทำละลายอินทรีย์ที่พบในสเปรย์ทำความสะอาดคอนแทค เช่น ไกลคอล(glycols)และไกลคอลอีเธอร์(glycol ethers)เป็นสารสำคัญในการทำละลาย และช่วยทำความสะอาด แต่อาจก่อให้เกิดการระคายเคืองผิวหนัง
สารโพรเพลแลนท์ (Propellants)
สารโพรเพลแลนท์มีหน้าที่สร้างแรงดันภายในกระป๋องเพื่อดันสารทำความสะอาดออกจากกระป๋อง ซึ่งจะทำให้สามารถใช้งานได้อย่างสะดวกสบาย แต่สารโพรเพลแลนท์ในสเปรย์ทำความสะอาดคอนแทคอาจก่อให้เกิดปัญหาทางเดินหายใจ และอาจให้ก่อเกิดการระคายเคืองบ้าง.
สารลดแรงตึงผิว (Tensides)
สารลดแรงตึงผิว มีบทบาทสำคัญในสเปรย์ทำความสะอาดคอนแทค โดยมีคุณสมบัติในการลดแรงตึงผิวระหว่างของเหลวกับพื้นผิวที่ต้องการทำความสะอาด เมื่อใช้งานสารลดแรงตึงผิวช่วยให้สารทำความสะอาดสามารถเข้าถึงและล้างสิ่งสกปรกหรือคราบต่างๆ ที่พบนบนพื้นผิวต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และลดความเสี่ยงของการสะสมของสารเคมีอีกด้วย
สารกันเสีย (Preservatives)
สารกันเสีย (Methylchloroisothiazolinone หรือ MCI และ Methylisothiazolinone หรือ MI) ทำหน้าที่รักษาผลิตภัณฑ์ไม่ให้เกิดการเสื่อมสภาพจากเชื้อจุลชีพต่าง ๆ เช่น แบคทีเรีย รา และยีสต์ และช่วยยืดอายุการใช้งานของสเปรย์ทำความสะอาดคอนแทค
แนวทางการใช้งานอย่างปลอดภัย
ข้อควรระวังในการจัดการสเปรย์ทำความสะอาด
สเปรย์ทำความสะอาดหลายชนิดมีสารเคมีกัดกร่อนและสารกันเสียซึ่งสามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพ เพื่อการจัดการอย่างปลอดภัย ควรตรวจสอบให้แน่ใจว่ามีการระบายอากาศที่เหมาะสมเมื่อใช้ผลิตภัณฑ์เหล่านี้ สวมถุงมือและเสื้อผ้าป้องกัน และหลีกเลี่ยงการสัมผัสโดยตรงกับผิวหนังและดวงตา นอกจากนี้ ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของผู้ผลิตอย่างเคร่งครัด และเก็บให้ห่างจากมือเด็ก
สวมอุปกรณ์ป้องกัน
ควรใช้สเปรย์ทำความสะอาดด้วยความระมัดระวังและด้วยอุปกรณ์ป้องกันที่เหมาะสม การป้องกันทางเดินหายใจ เช่น หน้ากาก ถุงมือยาง หรือถุงมือไนไตร แว่นตาเป็นต้น
สรุป
สเปรย์ทำความสะอาดหน้าสัมผัสมีองค์ประกอบหลากหลาย เช่น กรด-เบส เช่น แอมโมเนียและไฮโปคลอไรต์, สารฆ่าเชื้อ, น้ำหอม, ตัวทำละลายอินทรีย์ เช่น ไกลคอล และไกลคอลอีเธอร์, สารโพรเพลแลนท์, สารลดแรงตึงผิว, และสารกันเสีย เช่น MCI และ MI
เพื่อใช้งานที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ ควรใช้สเปรย์ทำความสะอาดอย่างระมัดระวัง สวมอุปกรณ์ป้องกัน เช่น หน้ากาก ถุงมือยาง หรือถุงมือไนไตร และปฏิบัติตามคำแนะนำของผู้ผลิตอย่างเคร่งครัด เพื่อป้องกันการสัมผัสโดยตรงกับผิวหนังและดวงตา และเก็บให้ห่างจากมือเด็ก